Các lệnh hữu ích trong Unix/Linux

Chương này liệt kê danh sách các lệnh, bao gồm cú pháp và các miêu tả ngắn gọn. Để có thêm nhiều chi tiết về các lệnh này, bạn sử dụng:

$man command

Các file và thư mục trong Unix/Linux

Các lệnh này cho phép bạn tạo các thư mục và điều khiển các file.

Lệnh	Miêu tả
cat	Hiển thị nội dung file
cd	Thay đổi thư mục tới dirname
chgrp	Thay đổi nhóm file
chmod	Thay đổi sự cho phép
cp	Sao chép file nguồn vào trong nơi đến
file	Xác định kiểu file
find	Tìm kiếm các file
grep	Tìm file với biểu thức quy chuẩn
head	Hiển thị một vài dòng đầu của file
ln	Tạo một link mềm trên tên cũ
ls	Hiển thị thông tin về kiểu file
mkdir	Tạo một thư mục dirname mới
more	Hiển thị dữ liệu trong mẫu được đánh số trang
mv	Di chuyển (đặt lại tên) một tên file cũ thành một tên file mới
pwd	In thư mục làm việc hiện tại
rm	Gỡ bỏ (xóa) một file
rmdir	Xóa một thư mục đang tồn tại
tail	In một vài dòng cuối của thư mục
touch	Cập nhật truy cập và thời gian chỉnh sửa của một file

Thao tác dữ liệu trong Unix/Linux

Các nội dung của file có thể dược so sánh và thay đổi với các lệnh sau:

Lệnh	Miêu tả
awk	Quét mẫu và tiến trình ngôn ngữ
cmp	So sánh nội dung của 2 file
comm	So sánh dữ liệu được phân loại
cut	Cắt các trường được chọn trong mỗi dòng của một file
diff	Bộ so sánh file vi sai
expand	Mở rộng các tab
join	Kết hợp file trên một số trường phổ biến
perl	Ngôn ngữ thao tác dữ liệu
sed	Bộ soạn luồng văn bản
sort	Phân loại dữ liệu file
split	Phân chia file thành các file nhỏ hơn
tr	Biên dịch các ký tự
uniq	Báo cáo các dòng được lặp trong một file
wc	Tính toán số lượng từ, dòng, và ký tự
vi	Mở bộ soạn văn bản vi
vim	Mở bộ soạn văn bản vim
fmt	Bộ định dạng văn bản đơn giản
spell	Kiểm tra các lỗi chính tả văn bản
ispell	Kiểm tra các lỗi chính tả văn bản
ispell	Kiểm tra các lỗi chính tả văn bản
emacs	GNU dự án Emacs
ex, edit	Bộ soạn dòng
emacs	GNU dự án Emacs
emacs	GNU dự án Emacs

Nén file trong Unix/Linux

Các file có thể được nén để tiết kiệm không gian. Các file bị nén có thể được tạo và thực hành với các lệnh dưới.

Lệnh	Miêu tả
compress	Nén các file
gunzip	Bỏ nén các file
gzip	Phương thức nén thay thế GNU
uncompress	Bỏ nén các file
unzip	Liệt kê, kiểm tra và giải nén các file bị nén trong tài liệu ZIP
zcat	Nối và liên kết các file bị nén
zcmp	So sánh các file bị nén
zdiff	So sánh các file bị nén
zmore	Lọc file để quan sát crt của các văn bản bị nén

Nhận thông tin trong Unix/Linux

Các tài liệu tra cứu và các sổ tay Unix đa dạng có sẵn trên mạng trực tuyến. Các lệnh shell sau sẽ cung cấp thông tin cho bạn:

Lệnh	Miêu tả
apropos	Đặt vị trí các lệnh bằng từ khóa tra cứu.
info	Hiển thị thông tin lệnh trên trang trực tuyến
man	Hiển thị sổ tay các trang trực tuyến
whatis	Tìm kiếm dữ liệu whatis cho các từ đầy đủ.
yelp	Bộ thẩm tra sự giúp đỡ GNOME

Giao tiếp mạng hệ thống trong Unix/Linux

Các lệnh sau được sử dụng để gửi và nhận các file từ một host nội bộ tới một host điều khiển từ xa trên Thế giới.

Lệnh	Miêu tả
ftp	Chuyển file tới chương trình
rcp	Điều khiển từ xa việc sao chép file
rlogin	Đăng nhập từ xa tới một Unix host
rsh	Điều khiển từ xa shell
tftp	Chương trình truyền tải file thường
telnet	Tạo kết nối terminal tới host khác
ssh	Bảo an shell terminal hoặc sự kết nối lệnh
scp	Bảo an shell từ việc sao chép file từ xa
sftp	Bảo an shell từ gửi file tới chương trình

Một trong số các lệnh trên có thể bị hạn chế tại máy tính của bạn vì các lý do bảo mật.

Các thông báo giữa các người sử dụng trong Unix/Linux

Hệ thống Unix hỗ trợ các thông báo hiển thị trên màn hình tới người sử dụng khác và gửi mail tự động trên toàn Thế giới.

Lệnh	Miêu tả
evolution	Công cụ điều khiển mail GNU trên Linux
mail	Chương trình gửi và đọc mail đơn giản
mesg	Cho phép hoặc từ chối nhận các thông báo
parcel	Gửi các file tới người dùng khác
pine	Tiện ích vdu-base mail
talk	Nói chuyện với người sử dụng khác
write	Ghi thông báo tới người sử dụng khác

Các chương trình tiện ích trong Unix/Linux

Bảng dưới là các công cụ và ngôn ngữ mà có sẵn dựa trên những gì bạn cài đặt trên hệ thống Unix của bạn:

Lệnh	Miêu tả
dbx	Chương trình chỉnh lỗi Sun
gdb	Chương trình chỉnh lỗi GNU (GNU debugger)
make	Duy trì các nhóm chương trình và các chương trình biên dịch
nm	In danh sách tên chương trình
size	In kích cỡ của chương trình
strip	Dỡ bỏ bảng ký tự và đặt lại vị trí các bit
cb	Bộ viết đúng (beautifier) chương trình C
cc	Bộ biên dịch ANSI C cho các hệ thống Suns SPARC
ctrace	Chương trình chỉnh lỗi C
gcc	Bộ biên dịch GNU ANSI C
indent	Sắp chữ thụt vào và định dạng của nguồn chương trình C
bc	Bộ xử lý ngôn ngữ số học tương tác
gcl	GNU Common Lisp
perl	Ngôn ngữ mục đích chung
php	Trang web ngôn ngữ được nhúng
py	Bộ phiên dịch ngôn ngữ Python
asp	Trang web ngôn ngữ được nhúng
CC	Bộ biên dịch C++ cho các hệ thống Suns SPARC
g++	Bộ biên dịch GNU C++
javac	Bộ biên dịch JAVA
appletvieweir	Bộ thẩm tra vi mã JAVA
netbeans	Tích hợp môi trường phát triển JAVA trên Linux
sqlplus	Chạy bộ phiên dịch Oracle SQL
sqlldr	Chạy bộ tải dữ liệu Oracle SQL
mysql	Chạy bộ phiên dịch mysql SQL

Các lệnh hỗn hợp trong Unix/Linux

Dưới đây là các lệnh và thông tin thay đổi về hệ thống:

Lệnh	Miêu tả
chfn	Thay đổi thông tin lệnh finger của bạn
chgrp	Thay đổi sở hữu nhóm của một file
chown	Thay đổi người sở hữu
date	In ngày
determin	Tự động tìm kiếm kiểu terminal
du	In dung lượng đĩa sử dụng
echo	Phản xạ các đối số tới các chức năng tiêu chuẩn
exit	Thoát khỏi hệ thống
finger	In thông tin về những người sử dụng đã đăng nhập vào
groupadd	Tạo một nhóm người sử dụng
groups	Chỉ các thành viên của nhóm
homequota	Chỉ hạn ngạch và dung lượng file sử dụng
iostat	Báo cáo các thống kế I/O
kill	Gửi một signal tới một chương trình
last	Hiển thị các đăng nhập cuối của những người sử dụng
logout	Thoát khỏi Unix
lun	Liệt kê các tên người dùng hoặc ID đăng nhập
netstat	Chỉ trạng thái của mạng hệ thống
passwd	Thay đổi mật khẩu của người sử dụng cá nhân
passwd	Thay đổi mật khẩu đăng nhập của bạn
printenv	Hiển thị giá trị của một biến shell
ps	Hiển thị trạng thái của các tiến trình hiện tại
ps	In các thống kê trạng thái của tiến trình
quota -v	Hiển thị dung lượng sử dụng đĩa và các giới hạn
reset	Thiết lập lại chế độ terminal
script	Giữ scritp của khu vực terminal
script	Lưu giữ kết quả đầu ra của một lệnh hoặc một tiến trình
setenv	Thiết lập các biến môi trường
stty	Thiết lập các chức năng terminal
time	Thời gian của một lệnh
top	Hiển thị tất cả các tiến trình hệ thống
tset	Thiết lập chế độ terminal
tty	In tên terminal hiện tại
umask	Chỉ các sự cho phép mà được cung cấp để quan sát các file theo mặc định
uname	Hiển thị tên của hệ thống hiện tại
uptime	Nhận thời gian hoạt động của hệ thống
useradd	Tạo một tài khoản sử dụng cá nhân
users	In tên của những người sử dụng đã đăng nhập
vmstat	Báo cáo các thống kê bộ nhớ thực
w	Chỉ những gì mà người dùng đã đăng nhập đang thực hiện
who	Liệt kê danh sách những người dùng đã đăng nhập